Jaki wpływ na gospodarkę Estonii miało wprowadzenie euro? Jakie są polityczne konsekwencje wejścia do strefy euro dla Słowacji i Litwy? Czy przystąpienie do Unii Gospodarczo-Walutowej (UGW) wpłynęło na wzrost cen na Łotwie? W najnowszym raporcie Fundacji Schumana „Jak żyć z euro? Doświadczenia krajów Europy Środkowo-Wschodniej”, grupa badaczy pod kierownictwem prof. Witolda M. Orłowskiego, przedstawia skutki wprowadzenia euro w czterech wybranych państwach Europy Środkowej i Wschodniej.
Obecnie w skład strefy euro wchodzi dziewiętnaście państw Unii Europejskiej, w tym cztery z regionu Europy Środkowo-Wschodniej o zbliżonym poziomie rozwoju i historii transformacji gospodarczej do Polski. Każde z tych państw wstępowało do strefy euro w różnych, ale równie trudnych momentach globalnego kryzysu finansowego oraz późniejszej recesji. Słowacja przystąpiła zaraz przed wybuchem kryzysu w strefie euro (2009), Estonia – w jego trakcie (2011), Łotwa i Litwa zaś, zaraz po (2014, 2015). Raport „Jak żyć z euro?” poddaje analizie skutki wprowadzenie euro w każdym z tych państw, uwzględniając perspektywę gospodarczą, polityczną i społeczną.
Wpływ wprowadzenia euro na gospodarkę
Generalnie można stwierdzić, że przystąpienie do strefy euro przyczyniło się do wzrostu gospodarczego każdego z badanych państw - w sposób umiarkowanie pozytywny na Łotwie, Litwie i Słowacji, a w sposób zdecydowanie pozytywny w Estonii. W żadnym z tych państw nie nastąpiło pogorszenie deficytów bieżących bilansu płatniczego oraz wzrost zadłużenia zagranicznego. W każdym zanotowano znaczący spadek bezrobocia. Oceniając wpływ przystąpienia do strefy euro na tempo wzrostu PKB zaś, należy zwrócić uwagę na łączny realny wzrost PKB, który na Słowacji wzrósł o 20%, w krajach bałtyckich zaś, o 28%. Ciekawe wnioski można również wysnuć, porównując tempo rozwoju gospodarczego zbliżonych do siebie krajów – Słowacji, będącej w strefie euro oraz Republiki Czeskiej, nie należącej do unii walutowej. PKB Słowacji po jej wejściu do strefy euro w roku 2009 zwiększyło się do 2017 roku o 29%., w tym samym okresie PKB w Czechach, wzrosło tylko o 16%.
Innym tematem, który rozgrzewał debatę publiczną we wszystkich badanych krajach był wzrost cen. Jak wskazują wyniki Raportu, wprowadzenie euro nie wiązało się ze znacznym wzrostem cen w żadnym z wymienionych państw. Od momentu przyjęcia europejskiej waluty, ceny na Słowacji wzrosły łącznie o 12%, podczas gdy w Polsce w tym samym czasie, przeciętnie o 18%. Warto również wspomnieć o tym, że dzięki wprowadzeniu euro Słowacja, w odróżnieniu do Polski, uniknęła problemu kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich.
Wprowadzenie euro, a polityka
Wszystkie cztery państwa umocniły swoją pozycję na politycznej arenie Unii Europejskiej. Dzięki przyłączeniu się do strefy euro, zarówno Słowacja, Litwa, Łotwa jak i Estonia, uczestniczą w „twardym rdzeniu” procesów integracyjnych Unii, nadając ton dyskusji o kierunku rozwoju polityki finansowej Wspólnoty. Co więcej, cztery badane kraje od momentu wprowadzenia euro, są członkami „ligi hanzeatyckiej”, co daje im możliwość forsowania swoich interesów w Unii.
Społeczne poparcie dla euro
Pozytywne skutki wprowadzenia euro widoczne są w sondażach badających poziom zadowolenia mieszkańców Słowacji, Litwy, Łotwy i Estonii. Wysoki poziom poparcia dla euro (80% - 85%) prezentują przede wszystkim Słowacy, Łotysze i Estończycy, tym samym lokując się wśród narodów najlepiej oceniających euro.
Źródło: www.schuman.pl